Stanisław Kosko, dyrektor PSM - bohater Września 39
Kolejna, rocznica tragicznego września 1939 roku to tradycyjny czas pamięci o ludziach, którzy stanęli wówczas w obronie odrodzonej Rzeczypospolitej. Byli wśród nich także pracownicy, uczniowie i absolwenci Państwowej Szkoły Morskiej. Symbolem tamtych dni jest postać kpt.ż.w. Stanisława Kosko - ostatniego przed II wojną światową dyrektora Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni. Zmarł 8 września 1939 roku, na skutek ran odniesionych podczas nalotu na zmobilizowany statek żeglugi przybrzeżnej ORP "Gdynia", którym dowodził.
Stanisław Kosko urodził się 13.11.1898 roku w Wojciechowicach pod Ostrołęką. Podczas I wojny światowej ewakuowany z rodziną do Kijowa tam zdaje maturę, wstępuje do Polskiej Organizacji Wojskowej, bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Po wojnie wstąpił na Wydział Nawigacyjny Szkoły Morskiej w Tczewie. Po jej ukończeniu w 1923 (jeden z szesnastu absolwentów pierwszego rocznika) został wychowawcą i oficerem na żaglowcu szkolnym „Lwów". Uczestniczył w historycznym, pionierskim rejsie "Lwowa" do Brazylii. Cechy charakteru - dojrzałość, rozsądek i opiekuńczość sprawiły, że na chrzcie równikowym zyskał przydomek „Ojciec".
W latach 1927- 1929 studiował w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie, będąc równocześnie radcą Wydziału Żeglugowego Departamentu dla Spraw Morskich. W latach 1934/1935 w stopniu IV oficera bierze udział w wielkiej podróży "Daru Pomorza" dookoła świata. Opublikowany później książkowy reportaż „Przez trzy oceany", wyróżniony został Srebrnym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury.
W 1935 ożenił się z dr Jadwigą Titz, słynnym w okresie powojennym lekarzem-reumatologiem, twórczynią nowatorskiego domu opieki "Za falochronem". W tymże roku zyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej. Z dniem 1 lipca 1937 roku Stanisław Kosko został dyrektorem Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni. Pełnił wiele funkcji w organizacjach zawodowych i społecznych - był m.in. członkiem założycielem Związku Oficerów Marynarki Handlowej, członkiem Ligi Morskiej i Kolonialnej, członkiem redakcji miesięcznika „Morze", cenionym publicystą morskim. Czynił starania o zachowanie żaglowca "Lwów" jako statku-muzeum.
25 sierpnia 1939 jako porucznik marynarki rezerwy objęty został obowiązkiem mobilizacyjnym. Mimo pisma reklamującego, ze względu na pełnioną funcję, od czynnej służby wojskowej, nie skorzystał z tej możliwości. Ostatnią decyzją dyrektora PSM Stanisława Koski było wysłanie na Bałtyk żaglowca "Dar Pomorza" z dyspozycją przejścia do Szwecji w przypadku wybuchu konfliktu.
Sam kapitan objął dowództwo zmobilizowanego pasażerskiego statku żeglugi przybrzeżnej „Gdynia". Zakotwiczoną na Zatoce Puckiej, nieuzbrojoną "Gdynię", zbombardowały 2 września samoloty Luftwaffe. Stanisław Kosko odniósł ciężkie rany i mimo udzielonej w gdyńskim szpitalu pomocy medycznej zmarł 8 września 1939 roku.
Mogiła kpt.ż.w. Stanisława Kosko - pierwszego ucznia i ostatniego dyrektora Państwowej Szkoły Morskiej czasów II Rzeczypospolitej - znajduje się przy tzw. nowej Alei Zasłużonych na Cmentarzu Witomińskim.
