Roman Watras - pożegnanie kapitana
W wieku 89 lat odszedł jeden z pionierów powojennej żeglugi i szkolnictwa morskiego - kapitan Roman Watras. Absolwent Szkoły Jungów PCWM i, przeniesionego do Szczecina, Wydziału Nawigacyjnego Państwowej Szkoły Morskiej. Wykładowca Państwowej Szkoły Rybołówstwa Morskiego i Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. Współorganizował ośrodek manewrowania dużymi statkami w Iławie. Pływał i dowodził statkami PLO, PŻM i obcych armatorów. Aktywnie działał na rzecz upamiętniania historii i tradycji polskiego szkolnictwa morskiego.
Roman Watras urodził się 25 września 1929 w Brześciu n. Bugiem. Ojciec, zmobilizowany w 1939, zginął na froncie podczas kampanii wrześniowej. Okupację przeżył z matką w Brześciu, skąd po wojnie, w ramach repatriacji trafili do Polski.
W 1947 został przyjęty do Szkoły Jungów Państwowego Centrum Wychowania Morskiego i odbył praktykę morską na „Darze Pomorza". W 1949 rozpoczął naukę na, przeniesionym do Szczecina, Wydziale Nawigacyjnym Państwowej Szkoły Morskiej, który ukończył dwa lata później. Po dyplomie rozpoczął pracę w Polskich Liniach Oceanicznych jako st. marynarz na s/s „Tobruk" - weteranie wojennych konwojów, .
W latach 1952 - 1954 powołany do zasadniczej służby wojskowej, którą odbył w Brygadzie Przeciwdesantowej w Kołobrzegu. W 1955 wrócił na morze, awansowany na III oficera na m/s „Generał Bem". W następnym roku oddelegowany został do Stoczni Gdańskiej na budowany dla PLO prototypowy "dziesięciotysięcznik" m/s „Marceli Nowotko", którym wypłynął w pierwszy eksploatacyjny rejs, otwierający regularną żeglugę do portów Japonii. . Kolejne statki, porty, kolejne dyplomy i awanse - 21 kwietnia 1965 Roman Watras zdobywa dyplom kapitana żeglugi wielkiej. Wkrótce odchodzi z PLO i w 1966 podjął pracę w szkolnictwie morskim. Początkowo jako kapitan szkolnego żaglowca „Janek Krasicki" i wykładowca nawigacji oraz wiedzy okrętowej , następnie kierownik Wydziału Nawigacyjno-Połowowego Państwowej Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Gdyni. W 1968 prowadził przygotowania programowe i organizacyjne zmierzające do włączenia Wydziału w skład Wydziału Nawigacyjnego Państwowej Szkoły Morskiej.
Równolegle rozpoczął studia magisterskie (1968-1973) na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Gdańskiego i przyjął etat wykładowcy nawigacji i wiedzy okrętowej w PSM/ WSM, później stanowisko wykładowcy w Zespole Nautyki na Wydziale Nawigacyjnym WSM. Po przekształceniu w Instytut Eksploatacji Statków Wydziału Nawigacyjnego WSM zajmował się teorią manewrowania dużymi statkami i eksploatacją zbiornikowców. Uczestniczył także w pracach nad organizacją ośrodka szkoleniowego manewrowania dużymi statkami w Iławie. Pływał także u obcych armatorów oraz w „Chipolbroku" - w sumie na 40 statkach, jako kapitan na 23.
Po przejściu na emeryturę w 1990, wrócił jeszcze na morze by ostatecznie w 1995 zejść na ląd. W dalszym ciągu aktywny - był ławnikiem w Izbie i Odwoławczej Izbie Morskiej w Gdyni. Zainicjował ideę ufundowanie pomnika wiceadmirała Kazimierza Porębskiego, który w 1993 uroczyście odsłonięto przed Wydziałem Nawigacyjnym WSM. Wiele energi i inicjatywy wykazywał w dziele upowszechnienia dziejów pierwszych powojennych roczników absolwentów i wychowanków kursów pracy morskiej i Szkoły Jungów oraz kadry PCWM. Gromadził wspomnienia i dokumenty, pod kierunkiem Kapitana ukazała się książka poświęcona PCWM, współorganizował Zjazd Wychowanków PCWM w 2004. Opracowywał materiały biograficzne absolwentów Państwowej Szkoły Morskiej, działał w Stowarzyszeniu Kapitanów Żeglugi Wielkiej.
Odszedł zasłużony marynarz, człowiek, który pozostawił trwały ślad w historii polskiego szkolnictwa morskiego i w pamięci ludzi, którzy Go znali. Skromny, pogodny, zawsze uśmiechnięty - kapitan żeglugi wielkiej Roman Watras.
Msza święta odprawiona zostanie w kościele pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Św. Piotra Rybaka przy ul. Portowej w Gdyni - 27 lutego o godz. 12.00. Pogrzeb tego samego dnia na Cmentarzu Witomińskim.
fot. Cezary Spigarski / arch. AMG
