50 lat „Zeszytów Naukowych”
W październiku 2025 roku mija 50 lat od ukazania się pierwszego numeru naszego uczelnianego czasopisma naukowego – „Zeszytów Naukowych”.
Pierwszy numer ukazał się w październiku 1975 roku decyzją ówczesnego rektora Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni doc. dr. kpt. ż.w. Daniela Dudy. Napisał wówczas w przedmowie: „Pierwszy tom «Zeszytów Naukowych» zawiera artykuły z różnych dziedzin wiedzy morskiej. W przyszłości jednak zamierzamy utworzyć kilka specjalistycznych serii «Zeszytów». Pragnę wyrazić nadzieję, iż «Zeszyty Naukowe» będą czynnikiem inspirującym do podejmowania badań naukowych, niezbędnych dla dalszego naukowego rozwoju środowiska morskiego”.
Numer ten zawierał sześć artykułów autorstwa: mgr. inż. Stanisława Górskiego, doc. dr. inż. kpt. ż.w. Mirosława Jurdzińskiego, mgr. inż. Jacka Więckowskiego, doc. dr. inż. Eugeniusza Bartosińskiego, inż. Henryka Łączyńskiego, dr. Lecha Miliana, doc. dr. hab. Piotra Jędrzejowicza i mgr. inż. Janusza Żółkiewicza.
„Idea powołania Zeszytów Naukowych jako miejsca, w którym mogłyby ukazywać się artykuły poświęcone szeroko rozumianej problematyce podejmowanej w badaniach naszych pracowników pojawiała się w dyskusjach osób ze wszystkich ówczesnych wydziałów uczelni już na początku lat 70-tych. Inicjatywę poparł i umożliwił jej realizację prof. Daniel Duda – rektor uczelni. Już wówczas zdawaliśmy sobie sprawę, że stworzenia periodyku naukowego o wysokim poziomie wymaga wielu lat starań i trudów, a droga będzie wyboista. Dzisiaj, po 50-latach widać, że na tej drodze jesteśmy już poważnie zaawansowani” – wspomina prof. dr hab. Piotr Jędrzejowicz – współautor jednego z artykułów opublikowanych w pierwszym numerze, późniejszy Rektor.
Przez kolejne lata zmieniali się rektorzy, zmieniała się nazwa uczelni, zmieniał się też skład Rady Naukowej czasopisma, które rozwijało się, zwiększając częstotliwość ukazywania się, liczbę artykułów naukowych publikowanych w każdym numerze oraz podwyższając ich poziom.
Wraz za zmianą nazwy uczelni podążała zmiana nazwy czasopisma – począwszy od „Zeszytów Naukowych Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni”, poprzez „Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni”, aż po obecnie funkcjonującą nazwę „Scientific Journal of Gdynia Maritime University” (SJ GMU).
W latach 1985-2018 raz do roku wydawane były także, wspólnie z niemiecką uczelnią partnerską Hoschule Bremerhaven, „Joint Proceedings”. Zespół redakcyjny składał się z przedstawicieli pracowników obu uczelni, artykuły były autorstwa naukowców z różnych krajów.
Podobnie jak lata temu również obecnie „Scientific Journal of Gdynia Maritime University” poświęcony jest publikacjom związanym z szeroko pojętą gospodarką morską, a w szczególności z zagadnieniami podejmowanymi w pracach naukowych pracowników Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, związanymi z takimi dyscyplinami naukowymi jak: automatyka, elektronika, elektrotechnika i technologie kosmiczne, inżynieria lądowa, geodezja i transport, inżynieria mechaniczna, nauki o zarządzaniu i jakości oraz nauki o Ziemi i środowisku.
W czasopiśmie, które jest kwartalnikiem, prezentowane są oryginalne prace naukowe kadry Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, w szczególności na wczesnym etapie ścieżki rozwoju naukowego, ale także prace naukowców z innych krajowych i zagranicznych uczelni i instytucji badawczych.
W ostatnich latach czasopismo przeszło istotną metamorfozę. Od 2018 roku periodyk wydawany jest w języku angielskim. Wdrożony został nowy system do zarządzania i publikowania czasopisma, obejmujący wszystkie etapy procesu wydawniczego, od przesyłania prac przez autorów i recenzowania, po publikację, archiwizację i indeksację artykułów naukowych. Nadsyłane prace poddawane są weryfikacji oryginalności w systemie iThenticate. Oba te narzędzia znacząco usprawniają proces wydawniczy i wpływają na podnoszenie jakości wydawanego periodyku. Warto również zaznaczyć, iż od 2021 roku redakcja wydaje co roku cztery newslettery poświęcone kolejnym wydaniom czasopisma, dystrybuowane do uczelni partnerskich oraz instytucji członkowskich International Association of Maritime Universities na całym świecie. Opracowana została także zupełnie nowa odsłona strony internetowej, która zawiera archiwalne oraz bieżące tomy czasopisma, a także kompleksowe informacje o procesie składania, recenzowania i publikowania artykułów naukowych.
O rosnącej renomie i widzialności czasopisma świadczy liczba baz, w których SJGMU jest indeksowane. A są to: DOAJ, BazTech, PBN, ARIANTA, Google Scholar, NUKAT oraz CeON. Aktualnie zespół redakcyjny podejmuje starania o indeksację czasopisma w Web of Science. „Scientific Journal of Gdynia Maritime University” znajduje się również w wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (40 punktów).
Jak podkreśla dr hab. Dariusz Barbucha, prof. UMG – prorektor ds. nauki i jednocześnie redaktor naczelny,
„SJGMU to profesjonalne czasopismo naukowe, którego pozycja jest stabilna, a rosnąca liczba zgłaszanych artykułów, w szczególności z zagranicznych ośrodków naukowo-badawczych, pozytywnie wpływa i będzie wpływała na dalszy rozwój czasopisma. Serdecznie zachęcam studentów, doktorantów oraz bardziej doświadczonych badaczy, którym bliska jest tematyka poruszana w naszym czasopiśmie, do publikowania w nim swoich prac. Wszak bez tych prac nie byłoby czasopisma.
Ale również nie byłoby tego czasopisma, gdyby nie decyzja podjęta o jego powołaniu przez ówczesnego rektora i ciężka praca kolejnych zespołów redakcyjnych przez minione 50 lat. Zespół redakcyjny, który obecnie czuwa na rozwojem czasopisma, to oprócz mnie: redaktorzy tematyczni (prof. dr hab. inż. Janusz Mindykowski, dr hab. Agnieszka Blokus-Dziula, prof. UMG, dr hab. Agnieszka Rybowska, prof. UMG, dr hab. inż. Robert Starosta, prof. UMG, dr Łukasz Janowski), sekretarz redakcji (mgr Joanna Kłosińska) czy też koordynator prac wydawniczych (mgr Beata Gniadowicz). Wszystkim serdecznie dziękuję”.
Życzymy kolejnych 50 lat dalszego rozwoju oraz kolejnych dekad pełnych przełomowych badań, znakomitych autorów oraz szerokiego oddziaływania na społeczność naukową na całym świecie.
Adres internetowy czasopisma: https://sjgmu.umg.edu.pl/
Mgr Izabela Dudek-Muczyńska,
mgr Joanna Kłosińska
