Pamięci wielkich kapitanów
W ramach tradycyjnego "Święta Szkoły" - 17 czerwca b.r. - uhonorujemy dwóch wybitnych kapitanów tworzących legendę Akademii Morskiej w Gdyni i polskiego szkolnictwa morskiego. Kapitana żeglugi wielkiej rybołówstwa morskiego Wiktora Gorządka - pamiątkowa tablica poświęcona Kapitanowi, wmurowana w Nabrzeże Pomorskie - miejsce skąd wypływał na dalekomorskie łowiska - odsłonięta zostanie (godz. 11.30) przez JM Rektora AMG prof.zw. dr hab. Piotra Jędrzejowicza oraz Przewodniczącego Stowarzyszenia Kapitanów Żeglugi Wielkiej kpt.ż.w. dr Andrzeja Królikowskiego. W uroczystości, obok władz Akademii Morskiej w Gdyni, wezmą udział członkowie SKŻW, w tym wychowankowie kapitana Gorządka.
Natomiast w hallu budynku Wydziału Nawigacyjnego AMG, odsłonięte zostanie (godz. 11.45) popiersie wybitnego marynisty, marynarza, wychowawcy kadr morskich - kpt. ż.w. Karola Olgierda Borchardta. Kapitan Borchardt właśnie w tym gmachu, prowadził przez lata wykłady z astronawigacji. Rzeźba stanowi depozyt Muzeum Miasta Gdyni. Po ceremonii odbędzie się uroczyste posiedzenie Senatu AMG (godz. 12.00, Aula WN)
Kapitan Wiktor Gorządek – legenda polskiego rybołówstwa
Urodził się 1 grudnia 1908 r. w Taszkiencie. Po służbie w Marynarce Wojennej ( Flotylla Pińska), w 1931 r. przeniósł się do Gdyni i podjął pracę jako rybak w Polsko-Holenderskiej Spółce „Mopol”. Następnie pływał na statkach przedsiębiorstw połowowych „Mewa” i „Pomorze” oraz kończył kursy motorowy i nawigacyjne dla rybaków.
Wybuch wojny zastał go – wówczas bosmana – na łowisku Morza Północnego. W Wielkiej Brytanii początkowo pływał na trawlerach brytyjskich, następnie polskim statku handlowym „Kromań” - uczestniczył m.in. w słynnej ucieczce z francuskiego Dakaru. Po powrocie na wyspy brytyjskie pływał na polskich statkach rybackich, zdobywając kolejne dyplomy szyprowskie.
Pod koniec 1945 r. przeszedł do pracy w polskiej Szkole Połowów Dalekomorskich i Przetwórstwa Rybnego w Aberdeen w Szkocji, a latem 1946 r. wrócił do kraju przyprowadzając do Gdyni trawler „Ławica”. Przez kolejne lata pływał w rybołówstwie, od 1949 r. w przedsiębiorstwie „Dalmor”, prowadząc m.in. pierwszą polską wyprawę trzech trawlerów na Morze Barentsa.
W 1954 r. – Wiktor Gorządek, pierwszy szyper Polak w naszym rybołówstwie i pierwszy kapitan żeglugi wielkiej rybołówstwa morskiego (od 1959 r.), obejmuje trawler Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Gdyni „Jan Turlejski”. Prowadził, pionierskie dla całej naszej floty rybackiej, wyprawy na łowiska zachodnich brzegów Afryki, Wyspy Niedźwiedziej, zachodniej Grenlandii, aż po granice lodów w rejonie wyspy Disco. W trakcie tych rejsów rozpoznawano, nieznane wtedy jeszcze dla polskiego rybołówstwa akweny, badano możliwości stosowania odpowiedniego sprzętu i technik połowowych. „Jan Turlejski” odbywał także rejsy z zaopatrzeniem dla polskiej stacji polarnej na Spitsbergenie, pływał na wody Morza Śródziemnego, Czarnego, Wyspy Kanaryjskie. Praktycznie cała kadra polskiego rybołówstwa dalekomorskiego wychowała się pod okiem kapitana Gorządka. Dowodził „Janem Turlejskim” do 1980 r.
Kapitan Wiktor Gorządek – znakomity marynarz, człowiek morza, bohater wielu anegdot był postacią nietuzinkową, jedną z najbarwniejszych w całej historii naszej floty. Zmarł w Gdyni 11 lipca 1988 r.
Kapitan Karol Olgierd Borchardt
Najwybitniejszy polski marynista - kronikarz pionierskich lat polskiego szkolnictwa morskiego, polskiej bandery handlowej. Dzięki znakomitym, pełnym humoru i historycznych detali opowiadaniom, poznajemy realia nauki w tczewskiej Szkole Morskiej, służby na "Lwowie" i "Darze Pomorza", świat dawnej Gdyni, pokłady polskich transatlantyków i przenikliwe charakterystyki słynnych ludzi polskiego morza. Kultowe dla miłośników spraw morza "Znaczy kapitan" czy "Krążownik spod Somosierry" to perełki polskiej marynistyki.
Karol Olgierd Borchardt urodził się 25 marca 1905 w Moskwie, najmocniej związany był jednak z Wilnem, gdzie spędził lata młodzieńcze. Jako piętnastoletni ochotnik walczył w wojnie polsko-bolszewickiej - uhonorowany po raz pierwszy Krzyżem Walecznych.
W 1925 roku rozpoczął naukę w Szkole Morskiej w Tczewie, którą ukończył w roku 1928. Następnie pływał na transatlantykach GAL-u, pełniąc kolejne funkcje oficerskie. W 1936 roku otrzymał dyplom kapitana żeglugi wielkiej, a dwa lata później rozpoczął pracę w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, obejmując stanowisko starszego oficera fregaty "Dar Pomorza".
Wybuch II wojny światowej zastał go na "Darze Pomorza" podczas bałtyckiej podróży szkolnej. Po internowaniu żaglowca w Sztokholmie, ewakuowany wraz z uczniami na polskim statku do Wielkiej Brytanii. Został starszym oficerem transatlantyka "Piłsudski" - w listopadzie 1939 r. przeżył jego zatopienie. Na skutek wychłodzenia zmarł wówczas, mimo uratowania z wody, kapitan transatlantyka Mamert Stankiewicz - mentor i marynarski wzór Borchardta. To wówczas narodził się pisarz Karol Olgierd Borchardt i pomysł napisania poświęconego Stankiewiczowi "Znaczy kapitana".
Kolejnym przydziałem była funkcja starszego oficera transatlantyka "Chrobry" - w 1940 r. przeżył jego zbombardowanie i zatopienie w kampanii norweskiej. Za ewakuację załogi "Chrobrego" otrzymał ponownie Krzyż Walecznych. Odniesione rany sprawiły jednak, że przeszedł do służby na lądzie. Był m.in. organizatorem, a potem dyrektorem polskiego gimnazjum i liceum morskiego w Landywood w Anglii.
Po powrocie do Polski, na skutek wojennych kontuzji uznany za niezdolnego do pływania, rozpoczął pracę dydaktyczną w Państwowym Centrum Wychowania Morskiego, następnie Technikum Rybołówstwa Morskiego, Państwowej Szkole Rybołówstwa Morskiego (1954–1968) wreszcie Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, w której wykładał aż do przejścia na emeryturę w listopadzie 1970.
Karol Olgierd Borchardt - pisarz, wychowawca pokoleń ludzi polskiego morza zmarł 20 maja 1986 roku. Spoczął na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.
