Uniwersytet Morski w Gdyni UMG

Ośrodek Żeglarstwa i Sportów Wodnych Uniwersytetu Morskiego w Gdyni realizuje kurs na patent żeglarza jachtowego zgodnie z programem szkolenia zalecanym przez Polski Związek Żeglarski. Osoba odbywająca szkolenie na patent żeglarza jachtowego powinna opanować wiedzę i umiejętności praktyczne umożliwiające bezpieczne prowadzenie jachtu żaglowego w zakresie uzyskiwanych uprawnień.

Wiedza teoretyczna:

1. Przepisy.
1.1 Podstawowe przepisy żeglugowe obowiązujące na wodach śródlądowych odnoszące się do żeglugi jachtowej:

• wybrane definicje,
• zasady ruch żeglugowego,
• sygnalizacja wzrokowa i dźwiękowa statków,
• sygnały wzywania pomocy,
• znaki żeglugowe,
• uprawnienia do prowadzenia jachtów żaglowych,
• dokumenty jachtu żaglowego,
• ogólne przepisy bezpieczeństwa,
• wypadki i awarie - zasady postępowania,
• przepisy lokalne.

1.2 Elementarne wiadomości o przepisach obowiązujących na wodach morskich oraz przepisy portowe.
1.3 Etykieta jachtowa – zasady zachowania się na jachcie i obyczaje żeglarskie, etykieta flagowa.
1.4 Podstawowe zasady ochrony wodnego środowiska naturalnego.

2. Wiadomości o śródlądowych jachtach żaglowych:
2.1 Rodzaje jachtów śródlądowych, podział ze względu na budowę, osprzęt i eksploatację.
2.2 Nazewnictwo podstawowych części składowych jachtu śródlądowego i jego osprzętu.
2.3 Zasady obsługi silnika jachtowego.
2.4 Zasady obsługi instalacji jachtowych: paliwowej, gazowej, elektrycznej, wodnej.
2.5 Wyposażenie jachtu niezbędne do bezpiecznej żeglugi: ratownicze, przeciwpożarowe, medyczne.

3. Teoria żeglowania.
3.1 Wiatr rzeczywisty i pozorny.
3.2 Kursy jachtu względem wiatru.
3.3 Działanie steru i miecza.
3.4 Siły działające na jacht będący w ruchu.
3.5 Stateczność jachtu.
3.6 Praca żagli.
3.7 Nawietrzność i zawietrzność jachtu.

4. Zasady manewrowania śródlądowym jachtem żaglowym pod żaglami i na silniku.
4.1 Manewry pod żaglami.
4.2 Manewry na silniku.
4.3 Cumowanie i kotwiczenie.
4.4 Kierowanie załogą, komendy żeglarskie.
4.5 Umiejętność planowania i wyboru drogi jachtu.
4.6 Żeglowanie w trudnych warunkach pogodowych.
4.7 Żegluga na rzece.

5. Locja.
5.1 Śródlądowy szlak żeglugowy:

• informacje o korycie rzeki,
• oznakowanie szlaku żeglugowego,
• elementarne informacje o budowlach hydrotechnicznych – śluza, jaz,
• informacje o popularnych polskich szlakach żeglugowych.

5.2 Elementarne wiadomości o nawigacyjnym oznakowaniu wód morskich oraz zaplanowanie krótkiej żeglugi po wodach morskich.

6. Ratownictwo.
6.1 Bezpieczeństwo żeglugi i ratownictwo w żegludze śródlądowej:

• osobiste środki wypornościowe, rodzaje i sposoby posługiwania się nimi,
• inne środki bezpieczeństwa na jachcie śródlądowym,
• przygotowanie jachtu i załogi do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych,
• zasady zachowania się po wywrotce jachtu,
• zasady postępowania podczas alarmu „człowiek za burtą”,
• wiadomości o służbach ratowniczych na wodach śródlądowych,
• podstawy pomocy przedmedycznej w najczęściej występujących obrażeniach na jachcie,
• zasady działań ratowniczych w trudnych warunkach pogodowych.

6.2 Podstawowe informacje o ratownictwie na wodach morskich:

• Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa /SAR/, Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne,
• ratownictwo brzegowe: brzegowe stacje ratownictwa, stacje ratownictwa morskiego,
• sygnałowe środki ratownicze.

7. Meteorologia.
7.1 Podstawowe wiadomości o wiatrach - znajomość skali Beauforta.
7.2 Podstawowa znajomość wybranych zjawisk meteorologicznych.
7.3 Niebezpieczne dla żeglarzy zjawiska meteorologiczne, ich oznaki i sposób postępowania.
7.4 Znajomość meteorologii w zakresie rozumienia komunikatów meteorologicznych i prognoz pogody.
7.5 Umiejętność uzyskiwania prognoz pogody.

WIEDZA PRAKTYCZNA

1. Umiejętność wykonywania następujących czynności i zasady bezpieczeństwa ich wykonywania:

•  użytkowanie środków ratunkowych,
• poruszanie się po jachcie,
• obsługa żagli,
• obsługa szotów,
• refowanie żagli,
• obsługa miecza,
• obsługa urządzenia sterowego,
• obsługa silnika przyczepnego lub stacjonarnego,
• obsługa cum, praca cumami,
• obsługa odbijaczy,
• umiejętność pagajowania,
• użytkowanie bosaka i pychu,
• umiejętność balastowania,
• obsługa kotwicy,
• obsługa podstawowych instalacji na jachcie: paliwowej, wodnej, elektrycznej, gazowej,
• taklowanie jachtu, klar jachtu,
• przygotowanie jachtu do wypłynięcia, sprawdzenia stanu technicznego jachtu żaglowego i jego wyposażenia z uwagi na bezpieczeństwo żeglugi,
• przygotowanie jachtu do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych,
• poprawny dobór ożaglowania,
• regulacja powierzchni ożaglowania,
• trzymanie kursu,
• regulacja prędkości pod żaglami i na silniku,
• nadawanie prędkości początkowej /bieg do przodu, bieg wsteczny/,
• hamowanie przy pomocy kotwicy,
• cumowanie jachtu,
• obrót lub przesunięcie jachtu przy pomoście, praca cumami,
• kotwiczenie jachtu na otwartym akwenie i przy brzegu.

2. Umiejętność wykonania następujących manewrów:
2.1 Manewry pod żaglami:

•  zmiana kursu /odpadanie, ostrzenie/,
• zacieśniona cyrkulacja,
• zwrot przez sztag,
• zwrot przez rufę,
• stawanie w dryf,
• alarm „człowiek za burtą”,
• dojście do boi,
• odejście od boi,
• stawanie na kotwicy,
• zejście z kotwicy,
• odejście od nabrzeża,
• dojście do nabrzeża,

2.2 Manewry na silniku:

• zmiana kursu,
• zacieśniona cyrkulacja,
• odejście od nabrzeża,
• dojście do nabrzeża,
• alarm „człowiek za burtą”
• dojście do boi,
• odejście od boi,
• stawanie na kotwicy,
• zejście z kotwicy,
• holowanie pojedynczego jachtu.

3. Prace bosmańskie:

• umiejętność wiązania podstawowych węzłów żeglarskich: prosty, ratowniczy (dwa sposoby), knagowy, ósemkowy, refowy, szotowy, flagowy, rożkowy, sztyk, wyblinka, cumowy żeglarski, buchta,
• podstawowe naprawy osprzętu i instalacji jachtowych.